Vernichtungslager für die polnische Intelligenz - Gusen / Obóz zagłady polskiej inteligencji Gusen

Haeflinge von KL Mauthausen/Gusen

Todesstiege

Das polnische Denkmal in Mauthausen

KL Mauthausen wurde im August 1938 in der Nähe des größten österreichischen Granitsteinbruchs in Mauthausen gegründet. Im Dezember 1939 wurde beschlossen, seine Niederlassung in Gusen nahe dem Lager in der Nähe der örtlichen Steinbrüche zu errichten. Die Arbeiten begannen im Frühjahr 1940. Die Filiale wurde "Gusen" genannt. Es wurde am 25. Mai 1940 ins Leben gerufen. Einer der Gründe für die Entscheidung dieses Lagers waren Isolierung und Zerstörung der polnischen Intelligenz als Teil Intelligenzaktion. Das KL Mauthausen-Gusen war eines der schwersten Lager im Dritten Reich. Menschen, die in das Lager Auschwitz-Birkenau kamen in kurzer Zeit gestorben, und diejenigen, die überleben, sie behaupteten, dass sie bereit wären, zurück nach Auschwitz auf die Knie zu gehen. Ausgehend von Frühjahr 1940 gab es einen großen Zustrom von polnischen Gefangenen, meistens Intellektuelle (einschließlich P. Joseph Mamica Kaplan). Nebenlager Gusen war im Plan der Zerstörung der polnischen Intelligenz, die als Teil von Intelligenzaktion. SS-Wachen, die den Bau dieses Lagers in Gusen beaufsichtigten, nannten es "Vernichtungslager für die polnische Intelligenz" - ein Vernichtungslager für die polnische Intelligenz. Im Jahr 1940 waren die meisten Polen in Gusen Häftlinge 97% aller Gefangenen. Bis zum Ende dieses Lagers bildeten die Polen die Mehrheit. Viele Warschauer Aufständische wurden auch nach Gusen abtransportiert. Im Lager starben z.B.: der polnische Märtyrer Edmund Kałas gefoltert, weil er sich weigerte zu sagen, dass Adolf Hitler Gott ist, sowie der Pionier des Kinos, Designer und Erfinder Kazimierz Prószyński. Die Gefangenen arbeiteten unter mörderischen Bedingungen in einem Steinbruch oder in nahe gelegenen Fabriken, hauptsächlich in Waffenproduktion. Besonders schwierig war der Bau von unterirdischen Fabriken. Das Lager Gusen hat eine besondere Bedeutung für Polen, denn neben Katyń ist es der größte Vernichtungsort der polnischen Intelligenz während des Zweiten Weltkriegs.

KL Mauthausen został założony w sierpniu 1938 roku w pobliżu największego austriackiego kamieniołomu granitu (Wiener Graben) w miejscowości Mauthausen. W grudniu 1939 zapadła decyzja o utworzeniu w pobliżu obozu jego filii w Gusen, przy tamtejszych kamieniołomach. Prace rozpoczęto wiosną 1940. Filia otrzymała nazwę "Gusen". Uruchomiono ją 25 maja 1940. Jedną z podstaw decyzji o utworzeniu tej filii było przeznaczenie jej dla izolacji i niszczenia polskiej inteligencji w ramach akcji Intelligenzaktion. KL Mauthausen-Gusen należał do najcięższych obozów III Rzeszy. Ludzie, którzy przyjeżdżali do tego obozu z Auschwitz-Birkenau umierali w niedługim czasie, a ci, którym udawało się przeżyć, zgodnie twierdzili, że byliby gotowi wracać do Auschwitz na kolanach. Począwszy od wiosny 1940 miał miejsce duży napływ więźniów z Polski, głównie ze środowisk inteligenckich (m.in. ks. kapelan Józef Mamica), ponieważ podobóz Gusen ujęto w planie niszczenia polskiej inteligencji w ramach akcji Intelligenzaktion. SS-mani nadzorujący budowę tego obozu w Gusen nazywali go „Vernichtungslager fur die polnische Intelligenz” – obóz zagłady dla polskiej inteligencji. W 1940 wśród więźniów Gusen przeważali Polacy, którzy stanowili 97% ogółu więźniów. Do końca funkcjonowania tego obozu Polacy stanowili w nim większość. W Gusen umieszczono także wielu powstańców warszawskich. W obozie zginął m.in. zakatowany na śmierć za odmowę przyznania, że Adolf Hitler jest Bogiem, polski męczennik Edmund Kałas, a także pionier kinematografii, konstruktor i wynalazca Kazimierz Prószyński. Więźniowie pracowali w morderczych warunkach w kamieniołomie lub w okolicznych fabrykach, głównie zakładach zbrojeniowych. Szczególnie trudne były roboty przy konstrukcji fabryk podziemnych. Obóz Gusen ma dla Polski szczególne znaczenie, ponieważ poza Katyniem to największe miejsce eksterminacji polskiej inteligencji w czasach II wojny światowej.